Zmagania z atopowym zapaleniem skóry u niemowląt

Atopowe zapalenie skóry (AZS), często określane również jako egzema, jest jedną z najczęstszych dermatologicznych dolegliwości dotykających niemowlęta i małe dzieci. Ta przewlekła, nawracająca choroba skóry charakteryzuje się niezwykle uciążliwymi objawami, takimi jak nadmierna suchość, swędzenie oraz zaczerwienienie, które znacząco obniżają komfort życia najmłodszych pacjentów i ich rodzin. Rodzice stają przed wyzwaniem zrozumienia przyczyn, objawów i skutecznego radzenia sobie z tym schorzeniem. 

Czym jest atopowe zapalenie skóry u niemowląt?

Atopowe zapalenie skóry to przewlekła, nawracająca choroba dermatologiczna o podłożu alergicznym. Charakteryzuje się zaburzeniem funkcjonowania bariery ochronnej skóry, co skutkuje jej nadmierną suchością, wrażliwością oraz zwiększoną podatnością na działanie czynników drażniących. Pierwsze symptomy AZS najczęściej pojawiają się we wczesnym dzieciństwie, a u ponad 45% maluchów objawy rozwijają się już w pierwszym półroczu życia.

Czynniki ryzyka wystąpienia AZS u niemowląt

Atopowe zapalenie skóry jest chorobą o podłożu genetycznym, dlatego też ryzyko zachorowania jest znacznie wyższe, jeśli w rodzinie występują już inne schorzenia alergiczne, takie jak astma czy alergiczny nieżyt nosa. Ponadto, na rozwój AZS u niemowląt wpływają również czynniki środowiskowe, takie jak:

• ekspozycja na alergeny (kurz, roztocza, pyłki roślin, sierść zwierząt),
• kontakt z silnymi detergentami i substancjami drażniącymi,
• zanieczyszczenie środowiska,
• warunki klimatyczne (wilgotność, temperatura),
• stres.

Objawy atopowego zapalenia skóry u niemowląt

Pierwszymi niepokojącymi sygnałami, które mogą wskazywać na rozwój AZS u niemowlęcia, są:

• nadmierna suchość i szorstkość skóry,
• silne, uporczywe swędzenie prowadzące do rozdrażnienia i niepokoju dziecka,
• pojawienie się zaczerwienienia, grudek oraz pęcherzyków na skórze, najczęściej na policzkach, czole i owłosionej skórze głowy.

Z czasem zmiany chorobowe mogą rozprzestrzenić się na kolejne partie ciała, takie jak kończyny, tułów oraz zgięcia stawowe. Warto podkreślić, że okolica pieluszkowa zazwyczaj pozostaje wolna od objawów.

Przyczyny atopowego zapalenia skóry u niemowląt

Atopowe zapalenie skóry jest chorobą o złożonej etiologii, na którą wpływają zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Ważną rolę odgrywają tutaj:

Uwarunkowania genetyczne

Badania wykazują, że jeśli rodzice chorują na choroby alergiczne, ryzyko wystąpienia AZS u ich dziecka sięga nawet 70%. Choroba ta związana jest z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu immunologicznego oraz wadliwą budową naskórka, co prowadzi do upośledzenia bariery ochronnej skóry.

Więcej informacji tutaj: https://www.aderma.pl/porada-eksperta/kiedy-swedzi/atopowe-zapalenie-skory/niemowle-i-dziecko/wlasciwe-kroki 

Czynniki środowiskowe

Istotną rolę odgrywają również różnorodne alergeny, takie jak kurz, roztocza, pyłki roślin czy sierść zwierząt, które mogą działać drażniąco na delikatną skórę niemowlęcia. Ponadto negatywny wpływ mają także silne detergenty, substancje zapachowe oraz zanieczyszczenia środowiska. Równie ważnym czynnikiem jest stres, który może nasilać objawy choroby.

Alergia pokarmowa a AZS

Nadwrażliwość na niektóre pokarmy, zwłaszcza u niemowląt i małych dzieci, może również zaostrzać przebieg atopowego zapalenia skóry. Najczęściej uczulające produkty to: mleko krowie, jaja, pszenica, soja, orzechy czy ryby.

Kiedy objawy AZS pojawiają się u niemowląt?

Atopowe zapalenie skóry jest najczęstszą dermatologiczną dolegliwością występującą we wczesnym dzieciństwie. Aż u 45% maluchów pierwsze objawy choroby pojawiają się już w pierwszym półroczu życia. Ryzyko zachorowania jest największe do 12. miesiąca życia, jednak AZS może ujawnić się także nieco później, przed ukończeniem 2. roku życia.

Warto podkreślić, że przebieg AZS u niemowląt jest niezwykle zróżnicowany. U niektórych dzieci objawy ustępują jeszcze przed 5. rokiem życia, podczas gdy u innych mogą nawracać aż do okresu dojrzewania lub dorosłości. Dlatego też istotne jest jak najszybsze wdrożenie kompleksowego leczenia i łagodzenie uciążliwych symptomów.

Jak rozpoznać AZS u niemowląt?

Rozpoznanie atopowego zapalenia skóry u niemowlęcia opiera się przede wszystkim na szczegółowym wywiadzie lekarskim oraz ocenie charakterystycznych zmian skórnych. Lekarz bierze pod uwagę takie objawy, jak:

• silny, uporczywy świąd skóry,
• suchość i wrażliwość naskórka,
• zaczerwienienie, grudki oraz pęcherzyki na skórze, najczęściej na twarzy i owłosionej skórze głowy,
• przewlekły i nawracający przebieg choroby,
• rodzinny wywiad w kierunku alergii.

W celu potwierdzenia alergicznego podłoża AZS, lekarz może zlecić także wykonanie testów skórnych lub badań krwi na obecność przeciwciał IgE.

Podsumowując, atopowe zapalenie skóry (AZS), znane również jako egzema, jest powszechną chorobą dermatologiczną, która najczęściej dotyka niemowlęta i małe dzieci. Charakteryzuje się przewlekłym, nawracającym przebiegiem oraz objawami takimi jak nadmierna suchość, swędzenie i zaczerwienienie skóry, co znacznie wpływa na komfort życia zarówno dziecka, jak i jego rodziny. AZS ma złożone podłoże, wynikające z kombinacji czynników genetycznych i środowiskowych. Rodzinna historia alergii, ekspozycja na alergeny oraz czynniki drażniące mogą znacząco zwiększać ryzyko wystąpienia choroby.

Pierwsze objawy AZS często pojawiają się już w pierwszym półroczu życia i mogą obejmować suchość, szorstkość skóry, uporczywe swędzenie oraz zmiany skórne, takie jak grudki i pęcherzyki, głównie na twarzy i owłosionej skórze głowy. Wczesne i kompleksowe podejście do leczenia, które obejmuje systematyczną pielęgnację, stosowanie łagodzących i nawilżających kosmetyków, leczenie miejscowe oraz ogólne, a także odpowiednią dietę, jest kluczowe w zarządzaniu AZS i łagodzeniu jego objawów. Diagnoza AZS opiera się na szczegółowym wywiadzie lekarskim oraz ocenie charakterystycznych objawów skórnych. W celu potwierdzenia alergicznego podłoża choroby mogą być zlecone testy skórne lub badania krwi. Dzięki odpowiedniej terapii i pielęgnacji możliwe jest złagodzenie objawów AZS i poprawa jakości życia małych pacjentów.